Lắp đặt hệ thống chống sét là việc nên làm để bảo vệ con người và tài sản tránh bị tổn thất khi sét đánh. Vậy Quy Định Về Tiêu Chuẩn Chống Sét Là Gì? Tiêu chuẩn chống sét quốc gia TCVN hãy cùng Chống Sét Thủ Đô tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé!
Sét là gì?
Sét là hiện tượng trong tự nhiên do sự phóng điện của các đám mây. Sét được hình thành từ các điện tích khối có trái dấu ở trong những đám mây do luồng không khí nóng đi lên sẽ tạo ra những ion dương và âm.
Có cần lắp đặt chống sét cho nhà ở?
Khi xảy ra quá trình tích lũy các điện tích có phân rõ các cực khác nhau. Tạo ra một loại điện trường lớn, liên tục được gia tăng và hình thành ở xung quanh đám mây. Sét sẽ gây ra nhiều tác hại điện từ, nhiệt, tĩnh điện, động lực đến các đồ vật xung quanh chúng ta: thiết bị điện tử, kỹ thuật điện, đường thông tin, tín hiệu và nhiều thiệt hại nguy hiểm hơn là tính mạng con người. Việc lắp đặt chống sét cho nhà ở, nhà xưởng, công trình công cộng,... sẽ tránh được tác hại của sét đánh.
Sét có những loại nào?
Theo đặc tính và vị trí của sét, nên sét được chia ra làm 3 loại như sau:
- Sét trực tiếp đánh: Loại sét này sẽ đánh trực tiếp vào các tòa nhà cao, nhà máy có mặt bằng bị co hơn so với xung quanh. Hậu quả sẽ nghiêm trọng khi bị sét này đánh phải, thậm chí có những trường hợp gây thiệt mạng gây tử vong chết người.
- Sét gián tiếp đánh: Cơ chế đánh của loại sét này sét đánh vào đường dây điện. Theo sau đó là lan truyền theo các đường dây vào trong công trình. Gây thiệt hại về cơ sở vật chất, cháy hỏng các thiết bị điện, công nghệ được kết nối với nhau. Ví dụ như cháy wifi, chập tivi đầu đài loa amply…
- Sét cảm ứng: Loại sét gồm có 2 cơ chế là cảm ứng điện từ và cảm ứng tích điện. Loại sét cảm ứng điện từ sẽ tạo ra những xung điện sóng gây thiệt hại các thiết bị điện tử. Còn đâu loại sét cảm ứng tích điện sẽ tạo ra những tia điện đỏ nhỏ dễ dàng bị chảy nổ khi tiếp xúc với môi trường dễ dàng cháy.
Quy Định Về Tiêu Chuẩn Chống Sét Là Gì?
"Tiêu chuẩn chống sét là một trong những tiêu chuẩn quan trọng trong quá trình thi công một công trình xây dựng."
Tiêu chuẩn chống sét cùng những bộ tiêu chuẩn khác có vai trò đảm bảo chất lượng trong quá trình xây dựng, thi công những công trình như nhà ở, xưởng sản xuất, xí nghiệp, nhà máy… Các tiêu chuẩn này do các cơ quan ban ngành đã tiến hành thảo luận và công bố. Những yếu tố của từng công trình nếu đảm bảo đầy đủ những bộ tiêu chuẩn này, thì sẽ được đánh giá là đảm bảo chất lượng công trình xây dựng.
Tiêu chuẩn chống sét quốc gia TCVN là gì?
"TCVN tiếng anh là Technical Commit of Vietnam. Vậy TCVN là gì? Đây là một cụm từ được sử dụng làm ký hiệu tiền tố cho các bộ tiêu chuẩn quốc gia Việt Nam. Những bộ tiêu chuẩn này được Viện Tiêu chuẩn Chất lượng Việt Nam cùng các Bộ, Ngành tổ chức xây dựng, Bộ Khoa học và Công nghệ công bố."
Hiện nay, có rất nhiều TCVN khác nhau đã được đặt ra trong các lĩnh vực như nông nghiệp, công nghiệp, xây dựng, an toàn, điện, điện tử, thực phẩm, hóa chất, dầu khí, khoáng chất… TCVN có rất nhiều loại, bao gồm:
- Tiêu chuẩn cơ bản
- Tiêu chuẩn liên quan đến phương pháp thử và lấy mẫu
- Tiêu chuẩn về thuật ngữ
- Tiêu chuẩn về kỹ thuật
- Tiêu chuẩn cách ghi nhãn, bao gói, vận chuyển và bảo quản.
Các tiêu chuẩn áp dụng cho hệ thống chống sét là gì?
Trong số các TCVN, TCVN 9385:2012 đã được công bố là tiêu chuẩn áp dụng với hệ thống chống sét, hay còn gọi là tiêu chuẩn chống sét, sẽ bao gồm:
- Phạm vị được áp dụng
- Tài liệu viện dẫn
- Một số thuật ngữ chuyên biệt
Phạm vi áp dụng của tiêu chuẩn chống sét
Tiêu chuẩn này được áp dụng để hướng dẫn thiết kế, kiểm tra và bảo trì hệ thống kim chống sét trong các công trình xây dựng. Bên cạnh các công trình xây dựng cơ bản, tiêu chuẩn chống sét 9385:2012 còn áp dụng được đối với các khu vực đặc biệt như: kho chứa chất nổ, cần cẩu, các công trình tạm có kết cấu khung thép, hệ thống lưu trữ dữ liệu điện tử…
Tuy nhiên, tiêu chuẩn này không áp dụng cho các công trình khai thác dầu, khai thác khí ở trên biển. Ngoài ra, TCVN 9385:2012 cũng không sử dụng các công nghệ chống sét khác.
Tài liệu viện dẫn về tiêu chuẩn chống sét
Để có thể áp dụng tiêu chuẩn chống sét một cách chính xác và hiệu quả, cần phải có sự đóng góp của các tài liệu viện dẫn. Sau đây là một số tài liệu cần thiết phổ biến.
- BS 7430:1998: Code of practice for earthing.
- BS 923-2:2980: Guide on high-voltage testing techniques.
- BS 5698-1: Guide to pulse techniques and apparatus – Part 1: Pulse terms and definitions.
- UL 1449:1985: Standard of safety for transient voltage surge suppressors.
- ITU-T K.12 (2000): Characteristics of gas discharge tubes for the protection of telecommunications installations.
Các thuật ngữ và định nghĩa liên quan
Để có thể hiểu và áp dụng được tiêu chuẩn chống sét, cần phải nắm bắt thêm một số các thuật ngữ và định nghĩa có liên quan. Khi hiểu được những kiến thức này, bạn sẽ rất dễ dàng theo dõi những nội dung quy định quan trọng trong tiêu chuẩn chống sét.
Một số thuật ngữ quan trọng trong tiêu chuẩn chống sét
Hệ thống chống sét
Là toàn bộ hệ thống dây dẫn được tạo nên để bảo vệ công trình khỏi tác động của sét đánh. Bao gồm: Thiết bị cắt sét, chống sét lan truyền,..
Bộ phận thu sét
Kim thu sét có nhiệm vụ thu hút năng lượng của sét đánh vào nó.
Mạng nối đất
Giữ chức năng tiêu tán dòng điện sét xuống đất. Bao gồm: Cọc tiếp địa, hóa chất giảm điện trở,..
Dây xuống
Là hệ thống dây dẫn nối bộ phận thu sét và mạng nối đất với nhau. Có thể cần đến khuôn hàn hóa nhiệt và thuốc hàn hóa nhiệt tiêu chuẩn để nối.
Cực nối đất
Là một bộ phận hoặc nhóm bộ phận dẫn điện có tiếp xúc với đất và có khả năng truyền dòng điện sét xuống đất.
Cực nối đất mạch vòng
Là cực nối đất dạng vòng khép kín, được thiết kế nằm xung quanh công trình ở dưới hoặc trên bề mặt đất, ở phía dưới hoặc ngay trong hệ thống móng của công trình.
Cực nối đất tham chiếu
Là cực nối đất có thể được tách rời khỏi mạng nối đất, và được sử dụng vào mục đích đo đạc, kiểm tra.
Điện cảm tự cảm
Là đặc trưng của dây dẫn hoặc mạch có khả năng tạo ra trường điện từ ngược khi dòng điện đi qua chúng thay đổi.
Điện cảm truyền dẫn
Là đặc trưng của mạch mà ở đó, một điện áp được tạo ra trong vòng kín bởi một dòng điện thay đổi trong dây dẫn độc lập. Sử dụng đồng hồ đo điện trở để đảm bảo an toàn.
Vùng bảo vệ
Là thể tích mà trong đó, một dây dẫn sét tạo ra khả năng chống sét đánh bằng cách thu lại năng lượng sét đã đánh vào nó.
Tóm lại
Lắp đặt hệ thống chống sét theo tiêu chuẩn chống sét TCVN 9385:2012 để đảm bảo chất lượng cho công trình xây dựng, góp phần bảo vệ an toàn cho công trình nhà ở, nhà xưởng,... trước những tác động gây hại của các yếu tố môi trường.
